Багш нарын баярыг угтсан арга хэмжээ боллоо

1-р сарын 31-нд Монголын багш нарын 47 дахь баярын өдрийг угтсан арга хэмжээ боллоо. Уг арга хэмжээг аймгийн Боловсрол, соёлын газар, Монголын ахмад багш нарын холбооны Баян-Өлгий аймаг дахь зөвлөл хамтран зохион байгуулсан юм. Хүлээн авалтын арга хэмжээнд аймгийн ИТХ-ын дарга Б.Лазатхан, Аймгийн Засаг дарга Х.Дармен, ЗДТГ-ын дарга Т.Манкей, аймгийн Боловсрол, соёлын газрын дарга К.Имаммагзам болон алтан үеийн 100 гаруй ахмад багш нар оролцлоо. Уг арга хэмжээний үеэр багш нарыг шагнаж, өргөмжлөл гардууллаа.

Дэлгэрэнгүй үзэх ...

МЕРЕКЕЛІК ҚҰТТЫҚТАУ

Қоғамдық тәжірибені жаңа жас ұрпаққа беру және ол ұрпақты өмірге, еңбек етуге даярлау қажеттігі – оқу мен тәрбиені өз алдына дербес қоғамдық қызметке айналдырды. Ұстаз – ұлағатты есім. Шәкірттерін білім нәрімен сусындатып, тәлім-тәрбие беру, жақсы қасиеттерді бойына дарытып, адамгершілік рухта бағыт-бағдар беруде ұстаздың еңбегі зор. Сондықтан да ол әрдайым қасиетті тұлға ретінде ерекшеленеді.

         Жаңартушы Үкімет еліміздің білім беру саласына баса мен беріп, «білімді де білікті Моңғолия азаматын» қалыптастыруды ерекше назарға алып отыр. Мемлекеттің ұстанып отырған сасатын Баян-Өлгийде де жүзеге асыру мақсатында аймақ әкімінің 2013-2016 жылдарға арналған іс бағдарламасында біршама мәселелер айқын көрсетілді. Алға қойылған осы мақсаттардың жүзеге асыуына МҰҚ, Үкімет тарапынан қолдау жасалып, ат салысатын боламыз. Білім саласының дамуы мемлекет өркенінінің, жарқын болашақтың кепілі болмақ. Сондықтан да, бүлдіршіндер мен жастардың білімін көтеру, ұстаздардың біліктілігін арттыру, әлеуметтік жағдайын жақсарту, табысын молайту ісі – мемлекеттік саясаттың ажырамас бөлігіне айналды. Алдағы уақыттарда да осы мәселелер күн тәртібінен түспек емес.

Өсіп келе жатқан ұрпақ – адамзаттың болашағы, жалғасы.

         Артта қалған ұрпақ саналы болса, адам баласының жер бетінде жасауы да сан ғасырларға жалғаса береді. Білім күші құдіретті. Ол бар жерде үздіксіз даму үрдісі жүреді. Аймағымыздың, еліміздің жаһандық даму көшінен қалмай, замана үдерістерімен ілесуі ұстаздар еңбегімен тығыз байланысты. Олай болса білім саласына көңіл бөлу, оны қолдау – болашақты ойлау екені сөзсіз.
Сондықтан да саналы ұрпақ санасына сапалы білім дәнін сеуіп жүрген барлық ұстаздар қауымын және осы салада көптеген жылдар жемісті еңбек еткен ардагер ата-апаларымызды «Ұстаздар мерекесімен» қызу құттықтап, алдағы қызметтерінен табыс, отбасыларына амандық тілеймін. Ұлт ұрпағын тәрбиелеу ісіне қосып жатқан істеріңізбен көрсетіп жатқан үлгі-өнегелеріңізге, танытқан қажыр-қайраттарыңызға алла разы болсын, сіздерге халық көпшілік атынан зор алғыс айтамын.


Құрметпен,

МҰҚ мүшесі, МҚТК-нің бастығы, Ұланбатырдағы Баян-Өлгий аймағының
Жерлестер алқасының Төрағасы Бәкей Ағыпарұлы

Дэлгэрэнгүй үзэх ...

Кітап оқуға қызықтырудың алғы шарттары

Еліміз көлемінде Өкіметіміздің іс-қызмет бағдарламасы мен Еліміз президентінің «Кітап мерекесі» күндігін белгілеу туралы жарлығын іске асыру, жастар мен жасөспірімдердің кітап оқуға қызығушылығын арттыру мақсатында 2012-2013 жылы 3 сатымен «Кітап» бағдарламасы жүзеге асырылып жатыр.Осыған орай Аймақтық Білім және Мәдениет орнының Қазақ тілі, әдебиеті пәнін жауаптанған маманы Ибрагимқызы Әсемгүлдің мақаласын ұсынамыз.

Кітап оқуға қызықтырудың алғы шарттары

Күнделікті өмір жаңалықтары, ғылымдағы жетістіктер қай мамандық саласындағы адамнан болсын терең білімді және ақыл, ой өрісінің жан-жақтылығын талап етеді. Сондықтан барлық ата-аналар өз балаларының жақсы оқуын, білуге құмар болып өсуін, кітапты көп оқып, оқуда қажырлылық көрсетуін, жалпы рухани дүниесінің бай болуын қалайды. Баланы рухани байлығы мол етіп тәрбиелеудің сан түрлі жолдары бар.

Сол жолдардың бірі және бірегейі – баланы кітап оқуға әуестендіру. Соңғы жылдары балалардың көркем әдебиет пен балаларға арналған газет-журналдарды оқуға деген қызығушылығы азайып кетті. Оның себебі неде? Неше түрлі ақпарат хабарлар, жаңалық беретін, көріністі көз алдына әкеліп қоя салатын, ойландыра да толғандыра қоймайтын техникалық құралдардың көптігі, компьютерлендіру баланың кітап оқуға құмарлығын жойып жіберді ме?

Қалай десек те бұл тақырып төңірегінде сұрақ көп. Әрине, бұдан барлық бала бірдей қолына кітап ұстамайды деген ой тумауы керек. Шындық сол, кітап оқымайтын бала көп. Көркем әдебиет - адамгершілік, дүние байлығы, тән, жан тазалығы, әдет-ғұрып. Олай болса, баланы жастан кітап оқуға әуестендіру - саналы, білімді, жан-жақты жетілген ұрпақ өсірудің бір жолы болып табылады. Сол себепті бастауыштан бастап кітап оқуға қызықтырудың күнделікті сабақ барысында елеусіз қалып жатқан қарапайым да тиімді жолдарын ұсынбақпыз.

Мұғалім үшін баланы кітап оқуға үйретудің алғы шарттары мыналар:

1. Сыныпқа келген күннен кітаптың құдіретін ұғындыру. Жыртпауға, жоғалтпауға, сызбауға, боямауға үйрету. Өзінің алғаш бастап оқыған барлық пән оқулығы не туралы, қай жылы, қайдан шықты, авторы жөнінде түсінік беру.

2. Әр пәнді өткен кезде оқулықтан тыс тақырыпқа сәйкес келетін тақпақтар жаттау. Бұл үйге қосымша тапсырмаға беріледі.Небәрі 4-ақ жол. Ата-ана көмегімен орындалады.

Жетістігі:
Бала ата-анасымен бірігіп ізденеді
Тілі дамиды
Тақпақ үйренеді
Мұғалім тапсырмасын орындау жолында жауапкершілікті сезінеді.

3. Барлық әріптерді өтіп, бала толық оқитын дәрежеге жеткенін кейін шағын жұмбақ, жаңылтпаш, мысал, әңгіме, ертегілерді, оқып келіп оқушылар алдында айту. Бұл тапсырма сабақ сайын, әр пәнде бір-екі оқушыға ғана беріліп, кезектестіріп, бүкіл оқушыға таратылуы керек. Тапсырманы орындау барысында оны қайдан алды, кім үйретті, авторы кім, оны неге таңдады, несімен ұнады деген сұрақтар қою керек.

Жетістігі:
Бала жауапкершілікпен ізденеді.
Кітап, журналды қарап танысады.
Біреуден сұрау, сөйлесу, пікір алысу арқылы сөйлесу мәдениеті қалыптасады.
Таныс емес авторларды, халықтарды танып біледі.
Дүниетанымы кеңейеді.

4. Алғашқы күннен сыныпта «Біздің кітапхана» бұрышын ұйымдастыру. Оған жоқ дегенде 20-дай кітап жиналса игі еді. Арнайы оқушылар арасынан кітапханашы тағайындалады. Барлық оқушы кітапханашы болып шыққаны дұрыс. Ол апта сайын кезекпен ауысып тұруы керек. Жеке-жеке карточкалар ашылып, оқыған кітаптары, алған, тапсырған күні жазылып отырады. Апта сайын сынып сағатында кім көп оқыды, қай кітапты оқыды, ұнаған кітап, оның авторы, қайдан қашан шықты, мазмұны не жөнінде т.б. талданып, аңғарғаны дұрыс. Мұғалімнің көмегімен сол аптадағы кітапханашы есеп беруі керек.

Жетістігі:
Кітап оқуға құмарлық артады.
Көп оқуға тырысады.
Оқығанын айтып беру шеберлігі артады.
Сөздік қоры дамиды.
Ақын-жазушыларды көптеп тани бастайды.
Кітапханашы болу арқылы жауапкершілікті ұғынады.
Бір-бірімен тең дәрежеде екенін сезінеді.
Еңбек етуге құлшыныс туады.
Оқылған кітап есте сақталып, зейінді болады.

5. Кітапхананы тоқсан сайын жаңа кітаптармен толықтыру. Оқылып болған кітаптарды әкетіп, жаңасын әкелу.

Жетістігі:
Оқушының үйінде де өз жеке кітапханасын жасауға көмектеседі.

6. Оқуға ынтасы жоқ, оқуы нашар оқушылармен жеке жұмыс жүргізу. Мұғалім және ата-ана тарапынан үнемі көмек көрсету, кітап таңдауға бағыт сілтеу. Үздік оқушыларды көмекке әкелу. Үнемі оқу барысын, қадағалап отыру.

Жетістігі:
Ешқандай бала елеусіз қалмайды.
Оқушы белсенділігі артады.
Сыныптастар арасында, бір-біріне деген көмек, жолдастың сезімін ашады.
Ата-ана жауапкершілігі артады.
Сыныптың білім сапасы жоғарылайды

7. Ұжым болып мектеп, балалар орталық кітапханаларына, оқу залдарына бару. Кітапханалардан кітап жазып алуға үйрету.

Жетістігі:
Кітапхана залдарын, кітапхана жұмыстарын, көп кітаптарын көрген балада сол кітаптар қандай екен, оларда не туралы жазылған, бәрін оқыса ғой деген талпыныс, кітап әлеміне терең бойласам деген құлшыныс, мамандыққа қызығу туады.

8. Баланың жасы өскен сайын кітап мазмұнын, көлемін түрлендіру. Әр ғылым саласы, әр жанр бойынша оқуға ұсыныс жасау.

Жетістігі:
Бала өзіне тапсырылған істің салмағын сезе бастайды.
Жасы, сыныбы өскен сайын көп білу керектігін, өзінің де өсіп келе жатқанын сезінеді.

9. Оқылған кітаптардағы, газет журналдардағы ұнаған сөйлемдерді, тақырыптарды, дәйек сөздерді, мақал-мәтелдерді арнайы дәптерге жазып жүру. Ол дәптерге әдемі ат қою. («Сөз- өрнек», «Сөз семсер», «Өнер алды- қызыл тіл», «Сөз маржаны», «Сен білесің бе?», «Жадыңда қалсын жақсы сөз», «Ананың сөзі- ақылдың сөзі» т. б. )

Жетістігі:
Бала сөз құдіретін түсіне бастайды
Жақсы мен жаманды айырады.

10.Кітапты құр түсінбей оқудан сақтандыру. Талғап оқуға кеңес беру. Оқыған кітабына өз көзқарасын білдіре білуге үйрету. Мақсат кітаптың санында емес, мазмұнында, жүрекпен ұғынып, көңілге тоқу екенін түсіндіру.

Ол үшін ата-ана баланы кітап оқуға жетелеудің мынадай алғы шарттарын орындауы қажет:
Бала бөлмесіне арнайы кітапхана үшін бұрыш жасақтау;
Алғашқы кітап сатып алған күні әдемі дәптерді қоса алу. Дәптерге өзінің танысқан, оқыған кітаптарын тізімін жаздыруға әдеттендіру керек;
Әрбір мереке, атаулы күндер немесе сәті түскенде бала оқымаған, оның кітапханасында жоқ, оқуға деңгейі жететін кітаптарды сыйға тарту. Сол арқылы кітап бағасын толыту. Кітаптан артық сыйлық жоқ екенін ұғындыру.
Тек кітапшалармен шектелмей баспасөз бетіндегі балаларға арналған беттерді көрсету, оқуға кеңес беру. Сол әңгіме, ертегілерді не жұмбақты іні-қарындастарына, үлкендерге дауыстап оқыту, түсінігін сұрау;
Үйде кітап оқуға жағдай туғызу;
Алғашқы күннен баланың күн тәртібіне қатаң көңіл бөлу. Аптаның жеті күніндегі әрбір сағат сабаққа, ойынға, кітап оқуға, үй шаруасы шамасына, жас деңгейіне, қабілетіне қарай бөлініп берілуі керек.

Бұл мақалада ата-ана мен мұғалім үшін бастауыш сыныптарда жүргізілетін кітап оқуға үйретудің алғы шарттарына ғана тоқталдық. Кітаптың дәмін татқан бала әрі қарай өзі іздеп жүріп оқиды. Бұл кітап оқуға үйрету жолы ғана емес, баланы әдет, дағдыға, тәртіпке, уақытты бағалай білуге тәрбиелеудің бірден-бір кілті. Жаста берген тұщымды тәлімнің жемісін ата-ана мен бала бірігіп татады.

Ең бастысы, балаға күш түсірмей, жалықтырмай уақытты тиімді пайдалану керек. Айтылған жәйттің бәрі ата-ана мен мұғалім көмегімен, бақылауымен нәтижеге жететінін естен шығармаған жөн. Саналы ұрпақ, парасатты мұрагер өсіру - біз бен сіздің қолымызда.

Дэлгэрэнгүй үзэх ...

"Боловсрол суваг" TV [Шууд эфир]

Дэлгэрэнгүй үзэх ...

"Қазақстан" Ұлттық телеарнасы [Шууд эфир]

Дэлгэрэнгүй үзэх ...

Иргэний баримтын архиваар үйлчлүүлэх шаардлага танд гарвал дараахь мэдээлэлд анхаарлаа хандуулна уу!

Иргэний баримтын архив 

Иргэний баримтын архиваар үйлчлүүлэх шаардлага танд гарвал дараахь мэдээлэлд анхаарлаа хандуулна уу!
Монгол Улсын Иргэний бүртгэлийн хуулийн 12.1-д зааснаар шинээр төрсөн хүүхдийг төрснөөс хойш төв суурин газарт 15 хоног, алслагдсан сум, багт 30 хоногийн дотор иргэний гэр бүлийн байдлын бүртгэлд бүртгүүлж төрсний гэрчилгээ авна.

Төрсний гэрчилгээ нь Монгол Улсын иргэнийг нотлон гэрчлэх, түүний хууль ёсны эрх, ашиг сонирхлыг хамгаалахад шийдвэрлэх ач холбогдолтой иргэний бүртгэлийн анхдагч баримт бичиг болно.
1.Төрсний гэрчилгээний лавлагаа авахад та ямар мэдээллийг мэдэж байх ёстой вэ?
-тухайн иргэний овог нэр, регистрийн дугаар
-төрсний гэрчилгээ / хаяж гээгдүүлсэн бол төрсний гэрчилгээний дугаар /
-төрсөн газар / таныг төрөх үед эцэг эхийн тань амьдарч байсан газрыг засаг захиргааны нэгжийн нэрээр мэдэх /
-төрүүлсэн эхийн овог, нэр / төрүүлсэн эхийн овог нэр хэзээч өөрчлөгддөггүй /
-хэрэв та үрчлэгдсэн бол хэзээ, эсвэл хэдэн настай үедээ хаана /хаанаас хаашаа/, хэнээс хэнд үрчлэгдэж байсан болон үрчилж авсан эцэг, эхийн овог нэр
-хэрэв та овог, нэр солигдож байсан бол хэзээ, хаана /эцэг тогтоосон болон овог, нэр солигдсон тухай гэрчилгээтэй эсэх/
-хэрэв эцэг, эхийн хэн нэгний баримт бичигт бүртгэлтэй байдаг бол түүнээс мэдээлэл авах
-4 ба түүнээс дээш хүүхэд төрүүлсэн эхээс төрсөн бол олон хүүхэдтэй эхийн дэвтэр ээжүүдэд байдаг тул түүнээс тодорхой мэдээлэл авах боломжтой
2.Үрчлэлтийн бүртгэлийн, эцэг /эх/ тогтоосны бүртгэлийн, овог, эцгийн нэр, нэр өөрчсний бүртгэлийн лавлагаа авах бол:-төрсний гэрчилгээ
-иргэний үнэмлэх
-анх ямар овог нэртэй байсан тухай мэдэх
-хэзээ хаана, хэдэн настайдаа үрчлэгдсэн, эцгээр овоглосон эсвэл овог ,нэр сольсон тухай мэдэх / үрчлэлтийн, эцэг тогтоолтын, овог нэр өөрчилсний гэрчилгээ байгаа эсэх /
3.Гэрлэлтийн бүртгэлийн лавлагаа авах бол:
-гэрлэгсдийн иргэний үнэмлэх / овог нэр, регистрийн дугаар /
-гэрлэлт бүртгүүлсэн он, сар, өдөр, аймаг, хот, сум, дүүрэг
-хэзээ , хаана гэрлэлтээ бүртгүүлсэн нь тодорхойгүй бол гэрлэлт батлуулснаас хойш төрсөн хүүхдүүдийн төрсний гэрчилгээ авч ирэх
4.Гэрлэлт цуцлалтын бүртгэлийн лавлагаа авах бол:
-гэрлэлт цуцлуулагсдын иргэний үнэмлэх / овог нэр, регистрийн дугаар /
-гэрлэлт цуцлалтыг бүртгуулсэн он, сар, өдөр, аймаг, хот, сум, дүүрэг
-шаардлагатай тохиолдолд гэрлэлтийн баталгааны дугаар, хэзээ хаана батлуулсан мэдээлэл эсвэл шүүхийн шийдвэрийн хуулбар
5.Нас барсны бүртгэлийн лавлагаа авах бол:
-нас барагчийн иргэний үнэмлэх / овог нэр, регистрийн дугаар /
-нас барсныг бүртгүүлсэн он,сар, өдөр, аймаг, хот, сум, дүүрэг
-1988 оны 5 дугаар сараас өмнө нас барсан хүний хувьд овог, нэр, нас, хэзээ, хаана нас барсан тухай мэдээллийг үнэн зөв мэдэх
-нас барсны гэрчилгээ болон тэжээгчээ алдсаны тэтгэврийн дэвтэр нь байгаа бол авч ирэх
6.Иргэний үнэмлэх авч байгаагүй лавлагаа авах бол:
Иргэний үнэмлэх авах 16 наснаас хойш нэг жилээс дээш хугацаа өнгөрсөн бол энэхүү лавлагааг авна. Иргэний паспорт / хуучин улаан / авч байсан иргэнд уг лавлагааг олгохгүй.
-лавлагаа хүсэгчийн төрсний гэрчилгээ
-эцэг, эхийн иргэний үнэмлэх
-байнга оршин суугаа хорооны Засаг даргын тодорхойлолт /одоо үеийн зурагтай/
- сургуульд суралцдаг бол сургуулийн захиргааны зурагтай тодорхойлолт
7.Сэтгэл мэдрэлийн өвчний улмаас иргэний үнэмлэх паспорт/ авч байгаагүй бол:
-лавлагаа хүсэгчийн төрсний гэрчилгээ
-эцэг, эх, асран хамгаалагч, харгалзан дэмжигчийн иргэний үнэмлэх/ паспорт /
-байнга оршин суугаа хорооны Засаг даргын тодорхойлолт / одоо үеийн зурагтай /
-мэрэгжпийн эмнэлгийн байгууллагын тодорхойлолт, өвчний түүхийн карт
-халамжийн дэвтэр / группын дэвтэр /
-ЭМД-ийн дэвтэр
-цээж зураг 1 % / одоо үеийн байдлаар /
8.Хорих ял эдэлж байсны улмаас иргэний үнэмлэх / паспорт / авч байгаагүй бол:
-лавлагаа хүсэгчийн төрсний гэрчилгээ
-ял эдэлж, хорих газраас суллагдсан тухай зам явах эсвэл ЦЕГ-ын архивын лавлагаа болон холбогдох бусад баримт бичиг
-оршин суугаа хорооны Засаг даргын тодорхойлолт
-цээж зураг 1% / одоо үеийн байдлаар/
-гэр бүлийн гишүүдийн холбогдох баримт бичиг
9.Гадаадад олон жилээр амьдарч байгаад иргэний үнэмлэх / паспорт / авч байгаагүй бол:
-лавлагаа хүсэгчийн төрсний гэрчилгээ
-гадаад паспорт болон түүнийг орлох баримт бичиг / хил нэвтрэн орж ирсэнийг нотлох/
-оршин суугаа хорооны Засаг даргын тодорхойлолт
-цээж зураг 1% одоо үеийн байдлаар
10.Цэргийн байгууллагад ажиллаж офицерын болон улирсан албан хаагчийн / хувийн/ үнэмлэхтэй байгаад иргэний үнэмлэх / паспорт / авч байгаагүй бол:-1951 оноос хойш төрсөн бол төрсний гэрчилгээ
-офицерын болон улирсан албан хаагчийн үнэмлэх
-тухайн албан тушаалд томилогдсон болон халагдсан тухай байгууллагын тодорхойлолт / тушаал шийдвэр түүнтэй адилтгах баримт бичиг /
-оршин суугаа хорооны Засаг даргын тодорхойлолт -цээжзураг1% одоо үеийн байдлаар
11.3өрчилтэй иргэний үнэмлэх /паспорт/-ийн зураг тулгаж, баталгаажуулахад доорхи баримтыг бүрдүүлэх :-төрсний гэрчилгээ
-иргэний үнэмлэх дахин авах өргөдөл анкет
-3* 4 хэмжээнийн цээж зураг 2%
-аймаг орон нутгаас шилжин ирсэн тохиолдолд шилжүүлгийн маягт
-шаардлагатай бол нийгмийн даатгалын болон эрүүл мэндийн даатгалын дэвтэр цэргийн болон бусад гишүүнчлэлийн батлах, хувийн хэрэг, сургууль төгсөх үеийн монтажны зураг зэрэг тамга тэмдэг, зураг бүхий бусад баримт бичиг
-иргэн өөрийн биеэр ирэх
12.1-р маягтын лавлагаа:
Цагаатгалын нөхөн олговорын асуудал, гадаад улсын харьяат болох эсвэл гадаадад байнга оршин суух эрх авах хүсэлт гаргаж буй 1951 оноос өмнө төрсөн иргэн болон 1988 оны байдлаар эмэгтэй хүн хэдэн хүүхэд төрүүлсэн хэмээн бүртгүүлсэнийг 1-р маягтын лавлагаагаар олгодог бөгөөд лавлагаа хүсэгчийн иргэний үнэмлэх байх шаардлагатай.
13.Төрөл садны лавлагаа :
-лавлагаа гаргуулах хүмүүсийн төрөл садныг нотлох төрсний гэрчилгээ
-иргэний үнэмлэх, регистрийн дугаар
-бусад холбогдох мэдээлэл
14. Гэрлэсэн эсэх лавлагаа авах бол:
-гэрлэхийг хүсэгчдийн иргэний үнэмлэх
-урд нь гэрлэж байсан бол гэрлэлт цуцлуулсны гэрчилгээ, бэлэвсэн бол эхнэр нөхрийн нас барсан тухай гэрчилгээ , сураггүй алга болсон бол холбогдох шүүхийн шийдвэр
-хүүхэдтэй бол хүүхдийн төрсний гэрчилгээ
Гадаад улсад гэрлэлтээ бүртгүүлэх иргэнд холбогдох лавлагааг албан бичгээр олгоно.
Гэрлэсэн эсэх лавлагааг зөвхөн гэрлэгсдэд нэг удаа олгоно. Хаяж үрэгдүүлсэн тохиолдолд 6 сарын дараа олгож болно.
15.Төрсний бүртгэлд бүртгэлгүй лавлагаа авах бол:
Хуульд заасан хугацаанд хүүхдийнхээ төрснийг улсын бүртгэлд бүртгүүлж төрсний гэрчилгээ авч байгаагүй бол төрснийг нөхөн бүртгүүлэхийн тулд уг лавлагааг авна. Бүрдүүлэх баримт:
-төрөх газраас олгосон төрсний тухай эрүүл мэндийн дэвтэр, үрэгдүүлсэн бол хүүхэд төрсөн эмнэлгийн дүн бүртгэлийн лавлагаа буюу 50-р маягт
-эцэг, эхийн иргэний үнэмлэх
-оршин суугаа хорооны өрхийн бүртгэлд хүүхэд ямар овог, нэр, регистрийн дугаар, баримт бичгээр бүртгэгдсэн талаарх хорооны Засаг даргын тодорхойлолт
-эрүүл мэндийн даатгалын дэвтэр
-эрүүл бойжиж байгаа тухай өрхийн эмчийн тодорхойлолт
-вакцинд хамрагдсан тухай эрүүл мэндийн дэвтэр
-сургуульд суралцдаг бол сургуулийн захиргааны зурагтай тодорхойлолт, сурагчийн хувийн хэрэг
16.Гадаадад төрж, Монгол улсын төрсний бүртгэлд бүртгэгдээгүй бол :
-хүүхдийн төрснийг нотлох төрсөн тухай эмнэлгийн баримт бичиг.орчуулгын товчоогоор монгол хэл дээр орчуулагдсан байх
-тухайн улсын хил нэвтрэн гарч МУ-ын хилээр орж ирсэн гадаад паспорт, түүнтэй адилтгах баримт бичиг
-эцэг эхийн оршин суугаа хорооны Засаг даргын тодорхойлолт
-эрүүл бойжиж буй тухай өрхийн эмчийн тодорхойлолт
Эцэг эхийн хэн нэг нь гадаадын иргэн бол хоёр өөр улсын иргэдийн дундаас төрсөн хүүхдийн төрснийг бүртгүүлэх асуудлаар МУ-ын төрсний бүртгэлд бүртгэгдээгүй лавлагааг олгохын тулд эцэг эхийг заавал байлцуулах бөгөөд шаардлагатай бол иргэншлийн асуудлыг шийдвэрлэсний дараа холбогдох лавлагааг олгоно.
Хүүхэд өөр улсын иргэншил авч, тухайн улсын гадаад паспортоор МУ-ын хилээр нэвтрэн орж ирсэн бол МУ-ын Үндсэн хууль, Харьяатын тухай хууллийн холбогдох заалтуудын дагуу 16 нас хүрсний дараа МУ-ын иргэний бүртгэлд бүргэгдэн регистрийн дугаар авах асуудал шийдвэрлэгдэнэ.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зарлигаар Монгол Улсын иргэн болсон иргэнд Монгол улсын төрсний гэрчилгээг нөхөн бичиж олгохгүй бөгөөд үндэслэх баримт нь тухайн зарлиг болно.
17.Регистрийн дугаартай холбогдолтой лавлагааг олгоход :

-лавлагаа хүсэгчийн иргэний үнэмлэх
-төрсний гэрчилгээ

18.Oршин суугаа хаягийн болон гадаад паспортын лавлагааг төрийн болон төрийн бус байгууллагад зөвхөн албан бичгээр олгооно.Иргэний баримтын архивын лавлагаа нь тухайн хүний аль нэг баримт бичгийг орлохгүй бөгөөд улсын бүртгэлд бүртгэгдснийг нотлон гэрчлэх эх нотлох баримт болно.

Иргэний бүртгэл нь хувь хүний холбогдолтой баримт бичиг учраас архивын лавлагааг зөвхөн эзэнд нь эсвэл төрсөн эцэг, эх, овог нэгтэй ах, эгч , дүү, баталгаатай гэр бүлийн гишүүнд болон итгэмжлэгдсэн хүнд олгоно.
Хэн болох нь тодорхойгүй , өөрийгөө нотлох баримт бичиггүй хүнд лавлагаа олгохгүй.

Лавлагаа нь 45 хоногийн хугацаанд хүчинтэй тул иргэн та харьяа сум, дүүргийнхээ иргэний бүртгэлийн тасагт хандан иргэний баримтын архивын лавлагаагаар төрсний гэрчилгээ бичүүлэн хадгалах шаардлагатайг анхаарна уу.

Дэлгэрэнгүй үзэх ...

Баян-Өлгий аймгийн биеийн тамир спортын газрын товч танилцуулга

Үйл ажиллагааны чиглэл.

1. “Эрүүл байхын үндэс бол хөдөлгөөн” гэсэн уриаг удирдамж болгон хүн бүрт биеийн тамирын дасгал, хөдөлгөөний ач холбогдлыг сурталчлан ойлгуулах замаар иргэдэд бие бялдарын боловсрол, соёлыг эзэмшүүлж биеийн тамир спортоор хичээллэгчдийн тоог жил бүр өсгөх.

2. Нийтийн биеийн тамир, спортыг хүн амын эрүүл мэндийг хамгаалах, бие бялдарыг чийрэгжүүлэх,хөгжлийг хангах чиглэлээр хөгжүүлэн байгууллагааж ахуйн нэгж, хамт олон, хувь хүний үүрэг хариуцлагыг нэмэгдүүлж хөдөлгөөнийг амьдралын хэв маяг, эрүүл байхын үндэс болгоно.

3. Хүн амын бие бялдрын ерөнхий хөгжлийн түвшинг тогтоох сорил авалтыг тогтмолжуулан үр дүнг тооцох.

4. Байгууллага аж ахуйн нэгжид орон тооны болон орон тооны бүс арга зүйчдийг ажиллуулах замаар нийтийн биеийн тамирыг хөгжүүлэн, хөдөлгөөний хомсдолоос сэргийлэх арга замыг нэвтрүүлэх.

5. Аймагт хөгжүүлж болох спортын төрлүүдийг тодорхойлж хөгжих нөхцөл боломжоор хангах, үр дүнд хүргэх, өсвөр үеийн шигшээ багийг Засаг даргын дэргэд байгуулж, дэмжлэг тусалцаа авч ажиллах.

Эрхэм зорилго: Аймгийн иргэдийг эрүүл чийрэг байлгах, тэднийг биеийн тамир, спортоор хичээллэх орчин нөхцөлийг бүрдүүлэх, тамирчдын амжилт, ур чадварыг улс, олон улс, тид, дэлхий, олимпийн наадмын амжилт, ялалтын түвшинд хүргэж монгол хүний мэдлэг чадвар, бие бялдрын нөөц чадвахыг дэлхий нийтэд нээн харуулахад оршино.

Зорилт: Хүн эрүүл чийрэг, урт удаан амьдрах, амжилт гаргах үндэс нь биеийн тамирын дасгал, хөдөлгөөн тул түүнийг хүн бүр өдөр тутамын хэрэглээ болгон хэвшүүлэх явдал гэдгийг хувь хүн, гэр бүл, хамт олонд сурталчлан ойлгуулах, нийгмийн таатай орчин нөхцлийг бүрдүүлэх байгууллага иргэдийн оролцоог сайжруулж өргөн түншлэлийг бий болгох замаар нийтийн биеийн тамирын ажил, үйлчилгээг нийтийг хамарсан хөдөлгөөн болгон өрнүүлж, эрүүл аж төрөх ёсыг хүн амын дунд төлөвшүүлэх, спортын төрөл бүрийг хөгжүүлэх нь энэхүү бодлогын зорилт мөн.

Товч танилцуулга.

Аймгийн биеийн тамир спортын байгууллага анх 1945 он хүртэл аймгийн хувьсгалт залуучуудын эвлэлийн Хорооны сурталын хэлтэст харьяалагдаж байжээ.

БНМАУ-ын Сайд нарын зөвлөлийн 1947 оны нэгдүгээр сарын-15 ны өдрийн тогтоолоор залуучуудын эвлэлийн хорооны дэргэд биеийн тамирын зааварлагч орон тоонд нэг хүнтэйгээ зохион байгуулагдаж 1960 оны 03-р сарын 28 нд биеийн тамир спортын нийгэмлэг нэртэйгээр бие даасан байгууллага болж өөрийн үйл ажиллагаагаа хөдөлмөрчин олны дунд явуулж эхэлсэн.

Тус байгууллага нь үүссэн цагаасаа эхлэн төр засаг, ард түмний эрх ашгийг тууштай хамгаалан хүн амын эрүүл мэндийг бэхжүүлэх, өсвөр залуу үеийг эрүүл чийрэг өсгөх, спортод дур сонирхолтой болгох, хүн амын бие бялдарыг чийрэгжүүлэх, бүх нийтийг нийтийн биеийн тамир, спортын арга хэмжээнд татан оролцуулах, спортыг хөгжүүлэх, тамирчдын ур чадварыг дээшлүүлэх сургалт дасгалжуулалтыг шинжлэх ухааны үндсэн дээр явуулах түүний үр өгөөжийг сайжруулах, өндөр зэрэгтэй тамирчид бэлтгэх, аймаг, улс орноо олон улсын тавцанд сурталчлах, олимпийн хөдөлгөөнийг сурталчлан дэлгэрүүлэх, байгууллагын бүтэц зохион байгуулалтыг боловсронгуй болгож БТС-ын асуудал эрхэлсэн БТСУ-ын хороогоор дамжуулан БТС-ыг хөгжүүлэх, Засгийн газрын бодлогыг хэрэгжүүлэх, ажлыг мэргэжлийн удирдлагаар хангаж үйл ажиллагааг амжилттай биелүүлж ирсэн түүхтэй билээ.

БТС-ын нийгэмлэг / БТС-ын хороо / нь байгуулагдсанаас хойших 60 гаруй жилийн хугацаанд мэргэжлийн боловсон хүчнээр бүрэн хангагдсаны дээр ЕБСургууль, БТС-ын байгууллагад үр бүтээлтэй ажиллаж ирсэн биеийн тамирын багш, дасгалжуулагч, сэхээтэн нар олноор төрөн гарсан.

Мөн Олимп, тив, дэлхий, олон улс, улсын аварга, бүсийн аварга шалгаруулах уралдаан тэмцээнүүдэд амжилттай оролцож, гавьяат тамирчин, олон улсын хэмжээний мастер, спортын мастер, спортын дэд мастер, зэрэгтэй тамирчид, шүүгчид олноор төрөн гарлаа.

БТС-ын газарт удирдах ажилтанаар ажиллаж байсан үе үеийн удирдлагууд:

1. 1945-1949 онуудад Ш. Хавдал – 4 жил
2. 1949-1951 онуудад Д. Хайрат – 2 жил
3. 1951-1957 онуудад Ц. Замба – 6 жил
4. 1957-1959 онуудад Б. Равсал – 2 жил
5. 1959-1960 онуудад Б. Хорхой – 1 жил
6. 1960-1965 онуудад Ц. Замба – 5 жил
7. 1965-1967 онуудад А. Зиядабек – 2 жил
8. 1967-1969 онуудад Н. Цээрэн – 2 жил
9. 1969-1970 онуудад Т. Хуан – 1 жил
10. 1970-1971 онуудад Ц. Замба – 1 жил
11. 1971-1972 онуудад Ц. Саманд – 1 жил
12. 1972-1978 онуудад Ш. Зухай – 6 жил
13. 1978-1984 онуудад С. Берденбек – 8 жил
14. 1984-1992 онуудад А. Хасихан – 8 жил
15. 1992-1993 онуудад Е. Зангар – 1 жил
16. 1993-2000 онуудад Н. Баяр – 7 жил

2000 - оноос одоог хүртэл Монгол, Казахстан улсын гавьяат тамирчин, Улсын харцага, МҮОХ-ны гишүүн О.Бахытын удирдлагын дор ахлах дасгалжуулагч, дасгалжуулагч 8, ня-бо, нярав, сахиул, үйлчлэгч зэрэг 18 хүний бүрэлдэхүүнтэйгээр ажиллаж байна.

Гадаад харилцаа.

Баян-Өлгий аймгийн БТС-ын газар нь хөрш зэргэлдээ ОХУ-ын Горнай-Алтай муж Кош-Агаш районы болон Казахстан улсын биеийн тамир спортын байгууллагатай хамтран ажиллаж казах күрес, сонгомол бөхийн барилдаан болон бокс, волейбол, ширээний теннис, тогыз хумалахын төрлүүдээр ази тивийн болон олон улсын тэмцээнүүдийг зохион байгуулахад хамтарсан бэлтгэл сургуулилт хийж туршлага солилцож тухайн тэмцээнүүдэд баг тамирчдаа бэлтгэн оролцуулж байна.

Дэлгэрэнгүй үзэх ...

Шинэ томилогоо

Орон нутгийн ИТХ –ын ээлжит сонгуулийн үр дүнгээр аймгийн удирдлагууд шинээр сонгогдон Шинэчлэлийн Засгийн газрын бодлого чиглэлийг хэрэгжүүлэх ажлын алхамаа хийж эхэллээ. Энэ хугацаанд Аймгийн Засаг даргын захирамжаар:

Аймгийн ЗДТГ-ын даргын үүргийг орлон гүйцэтгэгчээр Т.Манкей,

Засаг даргын дэргэд Худалдан авах ажиллагааны алба байгуулагдаж, албаны даргын үүргийг орлон гүйцэтгэгчээр Х.Саулеш,

Өлгий сумын Засаг даргаар Ө.Хабай,

Алтай сумын Засаг даргаар Х.Айдос,

Баяннуур сумын Засаг даргаар К.Ерболат,

Бугат сумын Засаг даргаар Х.Ержанат,

Булган сумын Засаг даргаар Х.Шынарбек,

Сагсай сумын Засаг даргаар С.Хонаев,

Толбо сумын Засаг даргаар Б.Ануарсадет,

Улаанхус сумын Засаг даргаар Ж.Силамбол,

Цэнгэл сумын Засаг даргаар  Т.Ташкен нар томилогдлоо.

Мөн Аймгийн ЗДТГ-ын зарим хэлтсүүдийн дарга нарын томилогоо хийгдэж,ЗДТГ-ын Нийгмийн Хөгжлийн хэлтсийн даргын үүргийг түр орлон гүйцэтгэгчээр С.Ерия, ЗДТГ-ын Санхүү, төрийн сангийн хэлтсийн даргын үүргийг түр орлон гүйцэтгэгчээр Х.Хайратхан болон ЗДТГ-ын Аж ахуйн тасгийн даргаар М.Бейбитхан нар томилогдон ажилдаа ороод байна.

Засаг даргын эрхлэх асуудлын хүрээний хэрэгжүүлэгч агентлагуудаас:

Аймгийн Эрүүл мэндийн газрын даргын үүргийг орлон гүйцэтгэгчээр А.Ахжархын томилогдон ажилдаа ороод байна. Харин Аймгийн Нэгдсэн эмнэлэгийн даргаар Х.Бейсен Эрүүл мэндийн газрын даргын тушаалаар томилогджээ. 

ЗДТГ-ын хэвлэл мэдээллийн алба

Эх сурвалж: http://bayanulgii.gov.mn 

Дэлгэрэнгүй үзэх ...